Professionele ontwikkeling van docenten hippische opleidingen mbo

Laura Bus heeft op 27 juni j.l. op succesvolle wijze haar afstudeerwerk voor de Master Onderwijskunde verdedigd. Het thema van de afstudeeropdracht was de professionele ontwikkeling van docenten die deel uitmaken van het onderwijsteam van de hippische opleidingen van Aeres mbo in Barneveld. In een nieuw onderwijsprogramma, ‘Paardenkracht’, is verandering aangebracht in de rol van de docent. Er is meer nadruk gelegd op het verzorgen van begeleiding en coaching. De vraag in deze afstudeeropdracht was in welke mate de nieuwe docentrol al in praktijk werd gebracht en welke ontwikkeling er verder eventueel nodig was.

Door middel van een analyse met gedragsindicatoren werd duidelijk dat de docenten sterk scoorden op: 1. contact met studenten; 2. vormgeven van een veilig leerklimaat; 3. beheersing van de vak-expertise. Op de volgende punten bleek verdere ontwikkeling nodig: 1. geven van volledige instructies; 2. contextueel kaderen van leerdoelen; 3. stellen van vragen; 4. geven van feedback.

In de gewenste situatie: 1. zijn de docenten zich voortdurend bewust van hun coachende rol, 2. koppelen ze de lesinhoud aan het opleidingsprogramma, de belevingswereld van de student, de sector, of actuele gebeurtenissen; 3. bieden de docenten de studenten veel keuzevrijheid; 4. dagen docenten studenten uit en activeren ze de studenten door middel van het stellen van vragen die van belang zijn in hun leerproces; 5. geven de docenten feedback op het product dat studenten maken, het leerproces dat ze doorlopen, en hun mate van zelfregulatie; 6. betrekken de docenten de studenten bij het creëren van een veilig leerklimaat; 7. besteedt de docent  aan het eind van elke les aandacht aan het reflecteren op de leerdoelen en het leerproces.

Er zijn in het voortraject diverse activiteiten ondernomen ten behoeve van de professionele ontwikkeling van de docenten. Docenten die daaraan hebben deelgenomen scoren op alle docentrollen gemiddeld hoger dan de docenten die (door allerlei oorzaken) niet hebben deelgenomen aan die activiteiten.

Als vervolg op de interventies zijn vier oplossingsalternatieven voor het vervolg voorgesteld: 1. intervisie, 2. interne trainingen, 3. lesbezoeken bij docenten in de werkgroep en 4. coach-the-coach. De meest arbeidsintensieve alternatieven zijn na weging afgevallen, en er is gekozen om door te gaan met intervisie en interne trainingen. Deze vervolginterventies zijn uitgebreid beschreven in het Verantwoordingsrapport. Ten behoeve van de ondersteuning van collegiaal overleg is een Beroepsproduct ontwikkeld in de vorm van een rubric. Deze rubric is gebaseerd op de literatuur en geheel gericht op de docentrol.

Van harte gefeliciteerd Laura, en dank Dr. Martijn van Schaik voor de beoordeling van dit afstudeerwerk.